Maurice Clavel

Maurice Clavel (Paris, 1920ko azaroaren 10a - Paris, 1979ko apirilaren 23a) frantziar idazle, kazetari eta filosofoa izan zen.

Maurice Clavel idazle, kazetari eta filosofo frantsesa 1920ko azaroaren 10ean jaio zen Frontignanen (Hérault), eskuinean sendo errotutako merkataritza txikiko familia tradizional baten baitan. Farmazialari baten semea, bere lehen militantzia politikoa markatu zuen giro kontserbadorean hazi zen: gaztetan Frantziako Alderdi Popularrarekin (PPF) bat egin zuen.

Ikasle bikaina, École Normale Supérieure de la rue d'Ulm ikastetxe ospetsuan sartu zen. Han, Jean-Toussaint Desanti bezalako intelektual trotskistekin eta Pierre Boutang bezalako pentsalari maurrasiarrekin harremanak izan zituen. Azken honek, Hezkuntza Publikoko Ministro izendatua izan ondoren, Pétain mariskalarekin zerbitzatzera gonbidatu zuen. Montpellier-en etika eta soziologiako bere ziurtagiria lortu ondoren, Maurice Clavelek onartu egin zuen, baina bere ilusioak zapuztu egin ziren.

Kanti buruzko tesi bat prestatzen ari zela, Clavelek zeharo aldatu zuen bere ibilbidea: 1942an Erresistentziarekin bat egin zuen, Sinclair ezizenarekin. Urte berean, filosofia agregazioko azterketan laugarren postua lortu zuen. Eure-et-Loir-en FFI-ko (Forces Françaises de l’Intérieur) buruzagia izan zen, Nogent-le-Rotrou eta Chartresko askapenean parte hartu zuen eta De Gaulle jeneralari harrera egin zion Notre-Dameko katedraleko eskaileretan.

Askapenean, purga indiskriminatuak salatu zituen eta Brasillach eta Drieu la Rochelle salbatzen saiatu zen. Hala ere, RPFko (Frantziako Herriaren Elkartea) ekintzaile sutsua izan zen, eta erregimen komunistari egindako kritika gogorrek PCF (Frantziako Alderdi Komunista) "Goebbelsen ahotsa" izatea leporatzera eraman zuten. Ondoren, L’Essor egunkaria sortu zuen, eta Jean Vilarrek zuzendutako antzerki lanak idatzi zituen, hala nola Les Quemaires (1947) eta La Terrasse de midi (1949), arrakasta handirik gabe. Silvia Monfort aktorearekin desengainu sentimental baten ondorioz, Dijon-eko Lycée Carnot-en irakasle-lanpostua onartu zuen.

1951n, Vilarrek TNP (Théâtre National Populaire)ko idazkari nagusi izendatu zuen, baina bere literatur esperientzia berriek (Balmaseda obra (1954) eta Une fille pour l’été eleberriak (1955) porrot egin zuten berriz ere. 1955ean Combaten hasi zuen bere benetako kazetaritza ibilbidea, non 1956ko hungariar matxinada bezalako kausak defendatu zituen eta Aljeriako tortura salatu zuen. Aldi berean, Parisko Camille-Sée eta Buffon lizeoetako filosofia irakasle bezala irakaskuntzara itzuli zen. Emmanuel Berl-ekin batera Qui êtes-vous ? eguneroko irratsaioa aurkeztu zuen irratian, dimititu behar izan zuen arte.

Bere bilakaera politikoak aldaketa sakona izan zuen 1965etik aurrera: fede katolikoa berraurkitu zuenean, Paul Cochois-ek Pierre de Bérulle-ri buruz idatzitako liburu baten irakurketaren ondorioz. Urte horretan bertan, Ben Barka auziak De Gaullerekin behin betiko haustea eragin zuen. 1966an, Le Nouvel Observateur-ek kontratatu zuen, eta bertan hasi zuen bere karrerako etapa eraginkorrena, kazetari politiko eta telebistako kritikari gisa.

68ko maiatza erabakigarria izan zen. Ikasle matxinada kontsumo gizartearen aurkako “bizitzaren matxinada” bezala interpretatu zuen Clavelek, manifestarien Eliseorako asaltoa gidatu nahi izateraino. Erradikaltasun horri kosta egin zitzaion ORTF(Frantzian irratia eta telebista kontrolatzen zituen erakunde publikoa) kanporatzea eta RTL kaleratzea (telebista saioa) baina bere ospe intelektuala indartu zuen. Ezker erradikaleko mugimenduekin konprometitua, zirkulu maoistekin kolaboratu zuen eta 1971n APL prentsa agentziaren sortzaileetako bat izan zen Jean-Paul Sartrerekin batera.

1971ko abenduaren 13an, À armes égales programan, sendotu egin zen haren ikusgaitasun publikoa; izan ere, ekoizpenak erreportajearen pasarte bat zentsuratu zuela jakin zuenean, platotik alde egin zuen, eta honela esan: «Bonne nuit, messieurs les censeurs !», eta eszena hori ospetsu bihurtu zen.

1972an Medicis Saria eskuratu zuen Le Tiers des étoiles eleberriarengatik, eta horrek are gehiago handitu zuen bere ospea. Libération egunkariaren sorreran parte hartu zuen 1973an,¡nahiz eta asteroko zutabea Le Nouvel Observateur-en mantendu zuen. Gaullismo, katolizismo sutsu eta sinpatia maoistaz osaturiko nahasketa, askori arraroa iruditzen zitzaien. Hala ere, Jean Danielek —egunkariko zuzendariak— Clavelekin “intelektualki maiteminduta” sentitzen zela aitortu zuen.

Garai horretan, ezker intelektualaren barruan jarrera polemikoak defendatu zituen: Humanae Vitae entziklikaren alde egin zuen, “sexu-iraultza” “ergelentzako tranpa” gisa salatu zuen, eta Marx, Heidegger eta filosofia ate modernoari kritika sakona egin zien. Bere gogoeta teologiko eta filosofikoa Ce que je crois (1975) eta Dieu est Dieu, nom de Dieu ! bezalako lanetan gauzatu zen 1976an, filosofo berrien inspirazio-iturri bihurtu zuten.

Clavelen aburuz, Eliza ez zen giza elkartea, Jainkoaren materialtasuna baizik historian. Kristautasuna bere izaera errebelatutik husten zuen humanitarismoa zein Jainkoa espazio publikotik kanporatu nahi zuen sekularismoa salatzen zituen. Era berean, elizako “aurrerakoiei” interpelazio gogorrak zuzendu zizkien, apaizgoaren izaera naturaz gaindikoa eta sakramentua jainkoaren presentziaren egintza erreal gisa defendatuz.

Bere pentsamenduak eragin sakona izan zuen korronte ezberdinetako intelektualengan: Edgar Morin, André Frossard, Philippe Nemo, Michel Foucault, besteak beste. Azken honek baieztatu zuen Clavelek “Kant eta Kristo” batu zituela lehen aldiz.

1979ko apirilaren 23an, Maurice Clavel hil zen bat-batean bihotzekoak jota.

Hil ondoren, bere figura oso omendua izan zen: Jean-Marie Lustigerrek (1926–2007, Parisko kardinal eta artzapezpikua, judua jaioa eta katolizismora bihurtua). “gure garaiko profeta” deitu zion; 1989an, omenaldi-jardunaldi handi bat egin zen, pertsona intelektual ugarirekin; eta 2016an, Collège des Bernardins-ek topaketa bat eskaini zion, «Maurice Clavel-en gaurkotasuna» izenekoa. Wikipediatik informazioa lortu